آنچه در این مطلب می خوانید معرفی 3 نوع اصلی باتری مورد استفاده در لپ تاپ هاست.
احتمالا این عبارت را شنیده اید که یک لپ تاپ خراب نمی شود، مگر تا زمانی که باطری آن از کار بیوفتد. در واقع تا پیش از آن که باتری لپتاپ در اثر ضربه یا شارژ غیر اصولی دیگر قابل استفاده نباشد، می توان روی عملکرد یک لپ تاپ حساب کرد. اما بعد از آن باید به فکر تعویض لپ تاپ بود. چون همه چیز از یک منبع تغذیه سالم آغاز می شود.
در ادامه به شما خواهیم گفت که انواع باتری لپتاپ کدام است و چطور باید از آن ها مراقبت کرد تا هرچه دیرتر دچار آسیب شده و از رده خارج شوند.
انواع باتری لپتاپ کدام است؟
برای لپتاپ ها 3 نوع باتری وجود دارد که از آنها استفاده می شود. این سه نوع باطری شامل موارد زیر می شود:
- باتری نیکل کادمیوم
- باتری نیکل متال هیدرید
- باتری لیتیوم یون
باتری لپتاپ نیکل کادمیوم یا Nickel Cadmium با نام اختصاری Ni-Cd
برای سال های زیادی باتری های نیکل کادمیوم پیشرفته ترین فناوری در تولید باطری لوازم جانبی به حساب می آمدند. اما امروز دیگر تکنولوژی این باطری های قدیمی به حساب می آید. تقریبا در هیچ لپ تاپی از باتری نیکل کادمیومی استفاده نمی شود.
یکی از مشکلاتی که باتری های نیکل کادمیوم از آن رنج می برند، اثر حافظه باطری است. به این معنی که وقتی باتری آلارم اتمام شارژ می‌دهد در واقع هنوز به طور کامل دشارژ نشده است. وقتی آن را به برق وصل می‌کنید تا دوباره شارژ شود، حجم شارژ قبلی را به خاطر می آورد و شارژ را از نقطه قبلی آغاز می کند، نه صفر و دشارژ کامل.
Memory Effect یا اثر حافظه به این معنی است که اگر یک باتری به طور مکرر فقط تا حدی قبل از شارژ مجدد تخلیه شود، باتری فراموش می کند که می تواند بیشتر تخلیه شود. بهترین راه برای جلوگیری از این وضعیت این است که باتری خود را به طور منظم به طور کامل شارژ و تخلیه کنید.
اثر حافظه مشکلی است که منجر به کریستال شدن مولکول های باطری می شود. این یک اصطلاح تخصصی است که مجال توضیح چیستی آن در این مقاله وجود ندارد. فقط می توانیم بگوییم این همان موضوعی است که به شدت عمر مفید باتری های نیکل کادمیوم را پایین می آورد. سنگینی وزن باطری نیکل کادمیوم نیز مشکل بعدی این باطریهاست.
اما اگر هنوز لپ تاپی دارید که از باتری نیکل کادمیوم استفاده می‌کند، بد نیست برای مراقبت بهتر از عمر باطری آن این موارد را به خاطر بسپارید:
- برای این که نوبت شارژ باطری برسد اجازه دهید شارژ باطری به طور کامل تخلیه شود. حتی صبور باشید تا جائیکه تخلیه باتری منجر به خاموش شدن دستگاه شود. این نشانه ای است که می توانید مطمئن باشید که باطری دیگر هیچ شارژی ندارد.
- حداقل هفته ای یکبار به طور کامل باتری را شارژ کنید.
- به دلیل سمی بودن ماده کادمیوم که یک ماده سمی است، وقتی مطمئن شدید که به این باطری نیاز ندارید باید آن را به شیوه درستی که مواد آن وارد طبیعت نشود، دور بریزید.
باتری لپتاپ نیکل متال هیدرید یا Nickel Metal Hydride با نام اختصاری Ni-Mh
باتری نیکل متال هیدرید از همان تکنولوژی باتری نیکل کادمیوم استفاده می کنند، فقط کادمیوم به عنوان یک ماده سمی در این نوع باطری حذف شده است.
آنها کمتر از Ni-Cd تحت تأثیر اثر حافظه قرار می گیرند. به همین دلیل نیاز کمتری به نگهداری و مراقبت های مربوط به شارژ و دشارژ دارند. اما این باتری ها در دمای بسیار بالا یا پایین اتاق دچار مشکل می شوند. در ضمن حتی اگر از مواد کم خطرتری استفاده می کنند (یعنی حاوی فلزات سنگین نیستند) باز هم نمی توان آنها را به طور کامل بازیافت کرد.
تفاوت اصلی دیگر بین Ni-Cd و Ni-Mh این است که باتری Ni-Mh چگالی انرژی بالاتری نسبت به Ni-Cd ارائه می دهد. به عبارت دیگر، ظرفیت یک Ni-Mh تقریباً دو برابر ظرفیت همتای Ni-Cd آن است. این برای شما به معنای افزایش زمان کارکرد باتری بدون حجم یا وزن اضافی است.
تا حدودی باتری های Ni-Mh هم از اثر حافظه رنج می برند. بهترین راه برای جلوگیری از این وضعیت آن است که باتری خود را به طور منظم و به طور کامل شارژ و تخلیه کنید.
باتری لپتاپ لیتیوم یون یا Lithium Ion با نام اختصاری Li-ion
لیتیوم یون Li-ion استاندارد جدید برای باتری است. باتری های لیتیوم یون انرژی مشابه Ni-Mh را تولید می کنند اما تقریباً 20 تا 35 درصد وزن کمتری دارند. این یک خبر خیلی خوب برای کسانی است که باید همیشه لپ تاپ خود را حمل کنند.
آنها برخلاف همتایان Ni-Mh و Ni-Cd خود به اثر حافظه دچار نمی شوند. همچنین مواد تشکیل دهنده آنها غیر خطرناک است. از آنجایی که لیتیوم به راحتی مشتعل می شود، نیاز به مدل خاصی از جابجایی دارند. البته این موضوع به مصرف کننده باطری هیچ ربطی ندارد. یعنی نیازی نیست نگران این باشید که باطری شما دچار اشتعال بشود. چون تا زمانی که یون در محفظه وکیوم شده باطری قرار دارد، هیچ خطری وجود ندارد. فقط در صورتی که وکیوم باطری بشکند و یون در معرض هوای گرم و حرارت قرار بگیرد، ممکن است خیلی زود دچار اشتعال شود.
نکته دیگر این است که متأسفانه هنوز برنامه های بازیافت مصرف کننده کمی برای باتری لپتاپ لیتیوم یونی در این مقطع زمانی ایجاد شده است.
باتری های هوشمند یا Smart Batteries
نوع دیگری از باتری لپتاپ که در لوازم جانبی کامپیوتر مورد استفاده قرار می گیرد، باطری های هوشمند است. البته این نوع باتری تکنولوژی جدیدی ندارد. یعنی باتری های هوشمند واقعاً نوع متفاوتی از باتری لپتاپ نیستند، اما بد نیست که آن ها را به طور ویژه معرفی کنیم.
چطور از باتری لپتاپ مراقبت کنیم تا عمر بیشتری داشته باشند؟
باتری لپتاپ هوشمند دارای برد های مدار داخلی با تراشه هستند که به آنها اجازه می دهد با لپ تاپ ارتباط برقرار کنند و عملکرد باتری، ولتاژ خروجی و دما را نظارت کنند. باتری های هوشمند به دلیل افزایش بازدهی، عموماً 15 درصد بیشتر کار می‌کنند. همچنین قابلیت های سنجش میزان شارژ باقی مانده بسیار دقیق تری را به رایانه می دهند تا تعیین کند که قبل از نیاز به شارژ بعدی چقدر زمان کارکرد از باتری هنوز باقی مانده است؟
نکته اول این است که همانطور که از ابتدا اشاره کردیم، تکنولوژی مورد استفاده در باتری لپتاپ ها با هم متفاوت است. از این رو رفتار کاربر نیز با آنها فرق می کند. در واقع حتی اگر قاب باتری یکسان به نظر برسد، نمی توانید از نوع دیگری باتری در لپ تاپ خود استفاده کنید، مگر اینکه لپ تاپ شما از قبل از سوی سازنده برای کار با انواع باتری لپتاپ پیکربندی شده باشد تا بیش از یک نوع باتری لپتاپ را بپذیرد. همه این ها به این دلیل است که فرآیند شارژ مجدد برای هر یک از سه نوع باتری کاملا متفاوت است.
نکته دیگر در خصوص باتری لپتاپ این است که هر نوع باتری که برای مدت طولانی استفاده نشود به آرامی خود را تخلیه می کند. حتی با بهترین مراقبت ها هم یک باتری بعد از 500 تا 1000 بار شارژ مجدد نیاز به تعویض دارد.
باتری اغلب به عنوان یک خازن بزرگ برای محافظت در برابر پیک های ولتاژ از پریز برق شما عمل می کند.
از آنجایی که سازندگان شکل باتری لپتاپ خود را هر چند ماه یکبار تغییر می دهند، ممکن است در چند سال آینده برای پیدا کردن باتری جدید لپ تاپ خود با مشکل مواجه شوید؛ بنابراین بهتر است قبل از اینکه موجودی نوع باتری لپتاپ شما تمام شود هم اکنون یک باتری یدکی بخرید.
باتری های جدید در حالت دشارژ هستند و قبل از استفاده، باید کاملاً شارژ شوند. توصیه می شود باتری جدید را دو تا چهار بار به طور کامل شارژ و دشارژ کنید تا به حداکثر ظرفیت نامی خود برسد.
به طور کلی توصیه می شود برای این کار شارژ یک شبه (تقریباً دوازده ساعت) انجام دهید. نکته: گرم شدن باتری در هنگام شارژ و دشارژ کردن طبیعی است. هنگام شارژ کردن باتری برای اولین بار، دستگاه ممکن است نشان دهد که شارژ پس از 10 یا 15 دقیقه کامل شده است. این یک امر عادی با باتری های قابل شارژ است. علت این موضوع آن است که شارژ باتری های جدید برای دستگاه در ابتدا سخت است.
آنها هرگز به طور کامل شارژ نشده اند و خراب نمی شوند. گاهی اوقات شارژر دستگاه قبل از شارژ کامل باتری جدید، شارژ آن را متوقف می کند. اگر این اتفاق افتاد، باتری را از دستگاه خارج کرده و دوباره آن را به منبع متصل کنید. چرخه شارژ باید دوباره شروع شود. این موضوع ممکن است چندین بار در طول اولین شارژ باتری لپتاپ اتفاق بیفتد. اصلا نگران نباشید چون یک موضوع کاملا طبیعی است.
باتری را با شارژ کامل و سپس تخلیه کامل آن حداقل برای هر دو تا سه هفته یکبار سالم نگه دارید. استثنا های قاعده، باتری های لیتیوم یونی هستند که از اثر حافظه رنج نمی برند.
باتری ها باید در حالت دشارژ انبار یا کنار گذاشته شوند، زیرا می توانند خود تخلیه شوند و ممکن است پس از مدت طولانی ذخیره سازی غیر فعال شوند. یعنی اگر قرار است برای مدت طولانی از لپ تاپ خود استفاده نکنید، بهتر است باطری آن را کاملا تخلیه کنید، سپس آن را کنار بگذارید تا دشارژ خودکار آن منجر به خرابی نشود.
رطوبت و درجه حرارت بالا می تواند باعث خراب شدن باتری شود، بنابراین تا حد امکان از این موضوع اجتناب کنید.
وکیوم باتری را در جیب، کیف یا محفظه دیگری که در آن اجسام فلزی (مانند کلید ماشین یا گیره های کاغذ) وجود دارد و ممکن است باعث اتصال کوتاه به پایانه های باتری شوند، قرار ندهید. جریان بیش از حد ناشی از آن می تواند باعث دمای بسیار بالا شده و ممکن است به وکیوم باتری آسیب برساند یا باعث آتش سوزی شود.
در پایان
اگر قرار است برای خرید باتری لپ تاپ اقدام کنید.، حتما آن را از جای معتبر تهیه کنید. خریدن باتری لپتاپ به اندازه خود لپ تاپ موضوع مهمی است. به فروشگاهی مراجعه کنید که در زمینه فروش لوازم جانبی به آن اطمینان کامل دارید و می دانید که باتری کارکرده یا دچار عارضه اثر حافظه را به جای باطری سالم به شما ارائه نخواهد کرد.
